Pakiet Mobilności, czyli zmiany w pracy kierowców międzynarodowych
Nadchodzą ważne zmiany dla firm transportu międzynarodowego. W lipcu 2020 roku został przyjęty przez Komisję Europejską Pakiet Mobilności. Jakie nastąpią modyfikacje w pracy kierowców i czego będą dotyczyć?
Już 20 sierpnia 2020 roku firmy transportu międzynarodowego będa musiały wprowadzić nowe regulacje, które dotyczą przede wszystkim czasu pracy, przerw, odpoczynku kierowców oraz delegowania pracowników. Co to oznacza dla polskich przewoźników, którzy są obecnie liderami na rynku europejskim? Na pewno nowe wyzwania, obowiązki i wyższe koszty prowadzenia firmy, a co za tym idzie zmniejszenie konkurencyjności usług na rynkach zachodnich.
Zmiany zawarte w regulacjach pakietu mobilności w poszczególnych latach wprowadzania regulacji.
Spróbujmy prześledzić co czeka przedsiębiorców branży TSL w latach 2020-2026.
Przepisy, które będą obowiązywać od 20 sierpnia 2020 roku dotyczą zmiany czasu jazdy i odpoczynku kierowców transportu międzynarodowego oraz zasad powrotu do bazy:
- obowiązek powrotu kierowcy do bazy firmy lub miejsca zamieszkania raz na trzy-cztery tygodnie,
- możliwość odbioru kolejno dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych (24 godziny) pod warunkiem rekompensaty w dogodnym terminie,
- wymóg regularnego tygodniowego odpoczynku wyłącznie poza kabiną pojazdu,
- możliwość przerwania odpoczynku tygodniowego w sytuacji odbioru jego części na promie,
- prawo do wykorzystania przez kierowcę 45-min przerwy w pojeździe kierowanym przez innego kierowcę, tak by odpoczywający kierowca nie był zaangażowany w pomoc prowadzącego pojazd,
- prawo do wydłużenia czasu prowadzenia pojazdu maksymalnie do 2 godz., tak aby kierowca mógł dotrzeć do centrum operacyjnego pracodawcy lub do miejsca zamieszkania.
Przepisy, które będą obowiązywać od 2 lutego 2022 roku, dotyczą objęcia kierowców przepisami dotyczącymi pracowników delegowanych. W praktyce oznacza to, że kierowca otrzyma minimalne wynagrodzenie obowiązujące w państwie, w którym aktualnie pracuje. Firma transportowa będzie musiała ponieść wyższe koszty wynagrodzenia oraz rozliczeń pracy kierowcy. Pakiet Mobilności wprowadza zwolnienie z zasad delegowania dla kierowców wykonujących przewozy bilateralne, tranzytowe, kombinowane (jeśli są wykonywane w ramach transportu bilateralnego) i dla przewozów typu cross trade (zwolnienie obejmuje 1 operację doładunku lub rozładunku lub 2 operacje doładunku lub rozładunku w drodze powrotnej, pod warunkiem, że odbywają się one w trakcie trwania przewozu bilateralnego).
Ponadto kierowca będzie miał obowiązek rejestracji momentu przekroczenia granicy państwowej na tachografie.
Dodatkowo od 21 lutego 2022 roku kierowcę będzie obowiązywała konieczność powrotu pojazdów transportowych do bazy co osiem tygodni.
22 maja 2022 roku pakiet mobilności wprowadza regulację objęcia kierowców busów przepisami o dostępie do zawodu przewoźnika drogowego i o dostępie do rynku międzynarodowych przewozów rzeczy. Dla przewoźników wykonujących przewozy samochodami o dopuszczalnej masie całkowitej 2,5 – 3,5 tony zostaną nałożone w związku z tym nowe obowiązki:
- uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika,
- uzyskanie licencji wspólnotowej,
- wykazanie zdolności finansowej na wymaganym poziomie (1,8 tyś. euro na pierwszy pojazd we flocie oraz po 900 euro na każdy kolejny).
Kierowców czekają też zmiany dotyczące wymiany tachografów. Kalendarium tych zmian przedstawia się następująco:
- obowiązkowa wymiana tachografów analogowych i cyfrowych na smart tachografy II generacji oraz obowiązek montowania ich w nowych pojazdach – drugie półrocze 2024 roku,
- obowiązek przechowywania i okazywania do kontroli danych z tachografu z danego dnia i poprzedzających go 56 dni – od 31 grudnia 2024 roku,
- obowiązkowa wymiana smart tachografów I generacji na smart tachografy II generacji – około drugiego półrocza 2025 roku,
- obowiązkowe stosowanie tachografów i rejestracja czasu pracy oraz odpoczynków kierowców aut do 3,5 tony w transporcie międzynarodowych – lipiec 2026 rok.
Wprowadzenie nowych regulacji, a konkurencyjność polskich przewoźników.
Czy nowe przepisy zawarte w Pakiecie Mobilności będą miały wpływ na pozycję polskich firm transportowych na rynku międzynarodowym? Wielu ekspertów twierdzi, że wprowadzenie regulacji będzie negatywnie oddziaływać na sektor transportowy w naszym kraju. Chodzi tu między innymi o zasady delegowania kierowców, ograniczenie wykonywania przewozów kabotażowych i przewozów cross-trade, wyboru miejsca oraz odpowiedniej infrastruktury odpoczynku na terenie Europy. Należy też wspomnieć, że restrykcyjne przepisy zawarte w Pakiecie Mobilności nie będą wspierały odbudowy sektora po pandemii Covid-19, tym samym spowalniając rozwój europejskiej gospodarki. Niestety regulacje te uderzą najbardziej w mniejsze firmy, które w związku z istniejącym kryzysem i tak mają pogorszoną sytuację na rynku.
Pomimo tego, że nowe legislacje budzą niepokój wśród przedsiębiorców, to z pewnością branża transportowa również w kolejnych latach będzie notowała wzrost zapotrzebowania. Według danych statystycznych ponad 50% przewozu towaru w Europie odbywa się transportem drogowym, co stanowi znaczną część rynku. Reforma transportu międzynarodowego uderzy przede wszystkim w przewoźników wykonujących przewozy kabotażowe oraz cross trade. Zwiększy się biurokracja oraz wzrosną koszty po stronie przewoźników. Może to przyczynić się do braku rentowności wielu polskich firm transportowych, szczególnie małych i średnich, których w Polsce jest najwięcej.
Co mogą zrobić firmy transportowe, aby przetrwać czas wprowadzania nowych regulacji? Właściciele mniejszych przedsiębiorstw, zagrożonych utratą płynności finansowej mogą w przyszłości negocjować stawki za frachty objęte pakietem mobilności, a także planować trasy i operacje załadunek-rozładunek z większym wyprzedzeniem. Eksperci wierzą, że wyjściem z tej trudnej sytuacji jest wypracowanie polskich rozwiązań prawnych dotyczących diet i ryczałtów z tytułu podróży służbowych, które mogą zminimalizować negatywne skutki Pakietu Mobilności.
Polska od wielu lat zajmuje pozycję lidera w przewozach drogowych w UE – ponad 25 % rynku jest obsługiwana przez naszych rodzimych przewoźników. Biorąc pod uwagę tę silną pozycję oraz umiejętność dostosowywania się do nowych warunków pracy możemy przypuszczać, że większość polskich firm raczej z powodzeniem dostosuje się do nowych warunków na rynku.
